MEʼMORIY OBIDALARDA UCHRAYDIGAN DEFEKT, SHIKASTLANISH VA DEFORMATSIYA HOLATLARINING TAHLILI VA ULARNI QAYTA TIKLASHDAGI MUAMMOLAR
DOI:
https://doi.org/10.47390/issn3030-3702v3i3y2025N012Ключевые слова:
Meʼmoriy obida, deformatsiya, buzilish, texnik baholash, instrumental, monitoring, kuchaytirishАннотация
Ushbu maqolada respublikamizda joylashgan meʼmoriy obidalar konstruksiyalarida hosil boʻlgan deformatsiya va buzilishlar adabiyotlar tahlili va texnik tekshiruvlar natijasiga koʻra tahlil qilindi. Obidalardagi shikastlanish va deformatsiya holatlar vizual tekshiruv va instrumental tadqiqot oʻtkazish yoʻli bilan aniqlandi. Instrumental tadqiqot davomida Faro Focus M70 lazerli skaneridan foydalanildi. Bu tadqiqot natijasidan respublikamizda joylashgan meʼmoriy obidalarni texnik holatini baholash va kuchaytirish ishlarini bajarishda qoʻllash mumkin. Bu tadqiqot obidalarda monitoring oʻtkazish, konstruksiyalarning texnik holatini baholash hamda kuchaytirish ishlarining samaradorligini aniqlashda muhim ahamiyat kasb etadi.
Библиографические ссылки
исследований грунтов под основаниями архитектуры Хорезма. Arxitektura. Qurilish. Dizayn. 2007, №1-2, 57-62 betlar.
2. Длителная деформатсия слабых грунтов в основании исторических памятников Узбекистана. Отчет о научно-исследователский работе. -Ташкент, ТАСИ, 2000. -45 ст.
3. Xodjayev A.A., Utegenova M.A. Temuriylar davrida qurilgan meʼmoriy obidalarning hajmiy-tarxiy va konstruktiv yechimlarining asosiy xususiyatlari . «Arxitetura. Qurilish. Dizayn» ilmiy-amaliy jurnal Toshkent, 2023 y., №4 233 – 237 bet. (05.00.00. №4)
4. Rasulov H.Z., Narbaev S. Xiva shahridagi Amir Toʻra madrasasining davomiy deformatsiyasi. Arxitektura yodgorliklarining injenerlik muammolari. Respublika ilmiy-amaliy anjuman ilmiy ishlar toʻplami. – 2009. – S. 5.
5. Yusupov R.R., Alimov X.T., Utegenova M.A. Application of laser scanning in examining and preserving historical monuments. « Universum: технические науки» №11(116), 2023 y., 59 – 65 bet, ISSN : 2311-5122
6. Abu Bakr Muhammad Ibn Jaʼfar Narshaxiy "Buxoro tarixi" . Fan, Toshkent 1966, 33 b.
7. Abdurashidov K.S., Axundjanov D.G. Конструктивные мероприятия по усилению конструксий медресе тилла кори в селях обеспечения его долговечности. 2017 г.
8. Fayziev A. F. Вакуфные документы Самарканда первой половины XIX века // Вопросы сотсиално-экономической жизни Узбекистана в ХVI-начале ХХ веков. — 1988. -ст. 15-23.
9. Рекомендации по усилению каменных конструкций зданий и сооружений. ЦНИСК им. Кучеренко Госстроя СССР. Москва, Стройиздат, 1984, 35 стр.
10. Виноградов А.Н. Научный отчет по обмерам, исследованиям и реконструкции ансамбля мечети КОК-ГУМБАЗ в Шахрисябзе, построенного Улугбеком в XV веке, за 1947-51 годы. Ташкент, 1952, 35 с.
11. Отчет. Инженерное обследование, отсенка технического состояния, прогнозирование резерва несущей способности, разработка конструктивных мер по обеспечению устойчивости архитектурных памятников Республики Узбекистана. Ташкент, 2003.
12. Аронов Н.Э., Голденштейн Ю.Е. Технический проект реставратсии мечети Кок-гумбаз в г.Шахрисябзсе. — Т.- 1976 — ст. 17.
13. Shakhzod Takhirov, Amir Gilani, Brian Quigley and Liliya Myagkova Detailed numerical analysis of a historic building based on its current condition captured by laser scans and material tests. COMPDYN 2017 6th ECCOMAS Thematic Conference on Computational Methods in Structural Dynamics and Earthquake Engineering M. Papadrakakis, M. Fragiadakis (eds.) Rhodes Island, Greece, 15–17 June 2017.