AL-CR-NI ASOSIDAGI YUQORI ENTROPIYALI QOTISHMALARNING MIKROSTRUKTURAVIY, FAZAVIY VA MEXANIK XOSSALARI TAHLILI

Sardor Jonuzoqov

doi:10.47390/ts-v3i10y2025No8

Mualliflar

Sardor Jonuzoqov

Kalit so'zlar

https://doi.org/10.47390/ts-v3i10y2025No8

Kalit so'zlar

Al-Cr-Ni qotishmalari, yuqori entropiyali tizim, mikrostrukturaviy tahlil, B2 faza, FCC faza, oksidlanish, issiqlikka bardoshlilik.

Annotasiya

Mazkur maqolada alyuminiy-xrom-nikel (Al-Cr-Ni) asosidagi yuqori entropiyali qotishmalarning fazaviy tuzilishi, termodinamik va mikrostrukturaviy xususiyatlari chuqur tahlil qilindi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, qotishma ikki asosiy fazadan B2 (Al-Ni boy) va FCC (Cr-Ni boy) fazalardan tashkil topgan. Ushbu fazalar o‘zaro mustahkamlovchi rol o‘ynaydi, natijada qattiqlik 900 HV gacha yetadi. Oksidlanish va issiqlikka bardoshlilik 1200°C gacha saqlanib, Al₂O₃ va Cr₂O₃ himoya qatlamlari hosil bo‘lishi orqali ta’minlanadi. Shuningdek, issiqlik ishlov berish jarayonlari natijasida strukturaviy barqarorlik oshishi aniqlangan. Ushbu qotishmalar yuqori haroratli turbinalar, yadro va kimyo sanoatida istiqbolli material sifatida tavsiya etiladi.

Manbalar

1. F.R.Norxudjayev, Materialshunoslik, Toshkent-2014.

2. Miracle, D. B., & Senkov, O. N. (2017). A critical review of high entropy alloys and related concepts. Acta Materialia, 122, 448-511.

3. Zhang, Y., Zuo, T. T., Tang, Z., Gao, M. C., Dahmen, K. A., Liaw, P. K., & Lu, Z. P. (2014). Microstructures and properties of high-entropy alloys. Progress in Materials Science, 61, 1-93.

4. Tsai, M. H., & Yeh, J. W. (2014). High-entropy alloys: A critical review. Materials Research Letters, 2(3), 107-123.

5. https://www.sciencedirect.com/

6. https://www.tandfonline.com